Fraude preventie en onderzoek

Goed voorbeeld doet goed volgen. Het voorbeeldgedrag van bestuurders (‘tone at the top’) en het communiceren van gedragsregels en omgangsvormen is essentieel. Niet alleen om een cultuur te creëren waarin iedereen zich bewust is van het belang van eerlijk zakendoen. Maar ook om normen en waarden en wet- en regelgeving na te leven. Aandacht voor het personeel, hun ontwikkeling en een goede beloning draagt eraan bij dat werknemers zich gewaardeerd voelen en tevreden zijn. Dat is een belangrijke voedingsbodem voor positieve sociale controle en het ontmoedigen van fraude en corruptie.

Elke twee jaar doet de Association of Certified Fraud Examiners wereldwijd onderzoek naar fraudecases. Al decennia blijkt daaruit dat de meeste fraudes in organisaties aan het licht komen door een tip van een werknemer, klant of leverancier. In het meest recente onderzoek in 2020 kwam 43% van de fraudes door een tip aan het licht. Op gepaste afstand gevolgd door interne audit (15%), management review (12%), toeval (5%) en interne controles (4%). Het is dus belangrijk dat bestuurders zorgen voor een cultuur waarin werknemers, klanten en leveranciers zich vrij voelen om vermoedens van misstanden aan te kaarten. Duidelijke en toegankelijke klokkenluiders- en klachtenregelingen zijn daarvan onderdeel. Klokkenluiders ondervinden helaas vaak negatieve gevolgen van hun goedbedoelde meldingen. Dat tast de bereidheid tot melden aan. Het is dus essentieel dat melders worden beschermd en dat zij anoniem kunnen melden.

Organisaties met tevreden medewerkers, klanten en leveranciers en met bestuurders die zelf het juiste voorbeeld geven zijn het meest succesvol. Met een cultuur waarin mensen zich veilig en vrij voelen om misstanden aan te kaarten, slagen zij er het beste in om fraude en corruptie te voorkomen.

Uiteraard zijn interne beheersing, screening van klanten en leveranciers, het trainen van het fraudebewustzijn van werknemers en een zorgvuldige administratie en jaarrekening ook van belang.

Stephen Wulff van SW Consulting is door de ACFE(internationale organisatie op het gebied van fraude bestrijding) gecertificeerd als fraude onderzoeker: CFE.

SW Consulting adviseert en ondersteunt bij fraude preventie, fraude response plan en fraude onderzoeken.